Prace na wysokości

Zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom jest zarówno obowiązkiem prawnym, jak i społecznym pracodawców. Świadome inwestowanie w środki gwarantujące bezpieczne wykonywanie pracy ma na celu nie tylko zapobieganie wypadkom czy chorobom zawodowym, ale ma także wpływ na pozytywne kreowanie wizerunku przedsiębiorstwa.

Zapewnienie bezpiecznych warunków pracy oraz inicjowanie wśród pracowników bezpiecznych zachowań sprawia, że pracodawca nie tylko wywiązuje się z obowiązków nałożonych na niego przez obowiązujące prawo, ale stanowi także wymierną inwestycję z ekonomicznego punktu widzenia.

Praca na wysokości to praca wykonywana na wysokości co najmniej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi.

Do pracy na wysokości nie zalicza się pracy na powierzchni, która:

• jest osłonięta ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi,
• wyposażona jest w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem z wysokości.

Uwarunkowania prawne: obowiązki pracodawcy oraz pracownika.

Obowiązki pracodawcy, który zatrudnia pracowników przy pracach na wysokości, jak i metody ochrony przed upadkiem z wysokości określone zostały w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.).

Z uwagi na fakt, iż prace na wysokości zaliczane są do prac szczególnie niebezpiecznych, na pracodawcy ciążą obowiązki, których celem jest zapewnienie ich bezpiecznego wykonywania, do których należą:

• zapewnienie bezpośredniego nadzoru nad wykonywaniem prac na wysokości wyznaczonych w tym celu osób,
• zapewnienie odpowiednich środków zabezpieczających, tj. stosowanie środków ochrony zbiorowej przed środkami ochrony osobistej,
• zapewnienie pracownikom instruktażu, który obejmuje m.in. imienny podział pracy, kolejność wykonywania zadań, oraz który uwzględnia wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy podczas realizacji poszczególnych czynności,
• organizowanie szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy nie rzadziej niż raz w roku,
• zapewnienie badań lekarskich do pracy na wysokości do 3 i powyżej 3m.

Prace na wysokości należy zorganizować i wykonywać w taki sposób aby nie było konieczne wychylanie się pracownika poza balustradę lub krawędzie urządzenia, na którym się on znajduje.

W sytuacji gdy rodzaj i warunki wykonywania prac na wysokości uniemożliwiają zastosowanie balustrad, konieczne jest zastosowanie innych skutecznych środków ochrony pracowników tak aby odpowiadały one rodzajowi i warunkom wykonywania pracy.

Przed przystąpieniem do wykonywania pracy na wysokości należy:

• przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego i zapoznać pracowników z zagrożeniami jakie mogą wystąpić podczas wykonywania pracy,
• dokładnie rozplanować pracę,
• przeszkolić pracowników z zakresu obsługi sprzętu do pracy na wysokości i upewnić się, że potrafią się nim prawidłowo posługiwać,
• stosować wyłącznie sprawdzony sprzęt ochronny adekwatny do określonej pracy,
• upewnić się, że wykonywana praca będzie właściwie nadzorowana,
• nie stosować drabin w przypadkach, gdy można je zastąpić innymi urządzeniami (np. podesty, schodki itp.)

Prace na wysokości powyżej 2m, przy których konieczne jest stosowanie środków ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości powinny być wykonywane przez co najmniej 2 osoby w celu zapewnienia asekuracji.

Do pracy na wysokości może przystąpić pracownik, który:

• ukończył 18 lat,
• stan jego zdrowia pozwala na wykonywanie pracy na wysokości, co musi być potwierdzone zaświadczeniem wydanym przez uprawnionego lekarza,
• odbył wymagane przepisami prawa szkolenia,
• wyposażony jest w środki ochronne przewidziane dla danego stanowiska pracy oraz rodzaju wykonywanej pracy,
• jest zdrowy, wypoczęty i nie będący pod wpływem alkoholu, leków ani innych środków odurzających.

W przypadku gdy warunki w miejscu pracy nie odpowiadają przepisom BHP i stwarzają bezpośrednie zagrożenie zdrowia i życia pracownika lub sposób wykonywania prac stwarza zagrożenie dla innych osób, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania tejże pracy, informując niezwłocznie o tym fakcie przełożonego w celu szybkiej likwidacji zagrożenia.

Pracownik może przystąpić do wykonania pracy dopiero w sytuacji gdy zagrożenia zostały usunięte.

Przykłady miejsc, gdzie ochrona przed upadkiem jest niezbędna: